“Öyleyse insanın, bilhassa sanatçının, gerçekle ilintisindeki ödev; değişmez gerçekler aramaya çalışarak imkansıza yönelmesi değil, değişmekte olduğunu bildiği gerçeklerden, belli tarihsel şartlar içinde faydalı, ilerletici, insanı açıklayıcı, zenginleştirici sonuçlar alabilmeye çalışmasıdır.”

Bozkırdaki Çekirdek ile Tu¨rk modernleşmesinin belki de kurumsal anlamda en ilginç ve tartışmalı konularından olan Köy Enstitu¨leri’ne gerçeğin safında, insan ve coğrafyanın sınırlarını resmederek kendine özgu¨ bir yaklaşım getiriyor Kemal Tahir. Ne soru sormaktan ne de yanılmaktan korkarak Tek Parti iktidarının eğitim reformu ile rejim bekçiliği arasında bocalayan projesini roman sanatının imkanları ile yeniden du¨şu¨nmeye çağırıyor bizi.

Kemal Tahir, bu¨yu¨k bir ustalıkla kurguladığı “ölmez tiplerini” bir du¨şu¨nce ve deneyim panayırında tartıştırıyor. Ülku¨ ile irade, u¨topya ile gerçek, siyasal ile toplumsal arasında gergin bir ipin u¨zerinde yu¨ru¨yen muhakeme becerisinin verimli sonuçlarını gözler önu¨ne seriyor.

Bozkırın bozkır, çekirdeğin çekirdek olarak kalmasındaki sır ne anlatır bize? Büyük romancımız, en temelinde işte bu sorunun peşine du¨şu¨yor bu kez.